Centralny Instytut Analiz Polityczno-Prawnych otrzymał pismo z Departamentu Zdrowia Publicznego Ministerstwa Zdrowia (sygn. ZPM.054.95.2025.MTZ) z dnia 6 lipca 2025 r., będące odpowiedzią na nasze wystąpienie z 27 maja 2025 r. dotyczące potrzeby kompleksowych uregulowań prawnych w zakresie cmentarzy i pochówku.

Ministerstwo Zdrowia poinformowało, że:

• projekty nowej ustawy o cmentarzach i chowaniu zmarłych (UD278) oraz ustawy – Przepisy wprowadzające ustawę o cmentarzach i chowaniu zmarłych (UD277) nie były kontynuowane z powodu zasady dyskontynuacji i likwidacji instytucji Pełnomocnika Rządu zajmującego się tą reformą;
• aktualnie obowiązująca regulacja opiera się na ustawie z dnia 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych oraz aktach wykonawczych do niej;
• Państwowa Inspekcja Sanitarna sprawuje nadzór nad cmentarzami i postępowaniem ze zwłokami w zakresie warunków sanitarno-higienicznych, ekshumacji, zakładania i zamykania cmentarzy oraz przewozu zwłok i szczątków za granicę i z zagranicy;
• kwestie takie jak brak miejsc na cmentarzach, cyfryzacja ewidencji zgonów i grobów, prawo do grobu, rezerwacja miejsc pochówku czy alternatywne formy pochówku (np. rozsypywanie prochów) wykraczają poza kompetencje Ministra Zdrowia i Państwowej Inspekcji Sanitarnej;
• zagadnienia dotyczące procesu kremacji są rozpatrywane m.in. w kontekście ochrony środowiska, planowania przestrzennego, wymagań budowlanych i ochrony przeciwpożarowej, a odpowiedzialne są za nie różne resorty: Minister Klimatu i Środowiska, Minister Rozwoju i Technologii oraz Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji.

Ministerstwo podkreśliło także, że prochy ludzkie po spopieleniu nie stanowią zagrożenia epidemiologicznego, a miejsca ich przechowywania mogą być wyłącznie na cmentarzach – w grobach ziemnych, murowanych, katakumbach lub kolumbariach.